Puls iata Logo
  www.puls-swiata.subnet.pl
[ WIELKA BRYTANIA ] A. Sybilla Bidwell „Blaski i cienie parlamentaryzmu brytyjskiego” Wydawnictwo TRIO Warszawa 2004
Wiwisekcja brytyjskiego parlamentaryzmu dokonana przez c贸rk臋 George’a Bidwella, autora kilkudziesi臋ciu nieco zbeletryzowanych biografii postaci brytyjskiej historii. Pocz膮wszy od pocz膮tk贸w istnienia parlamentu w pocz膮tkach XIII (w贸wczas by艂a to Rada Baron贸w) po dzie艅 dzisiejszy.

Ksi膮偶ka skonstruowana jest w oczywisty, chronologiczny, spos贸b. Po kr贸tkim zarysie mo偶liwo艣ci i funkcji tej instytucji w czasach 艣redniowiecza, autorka skupia uwag臋 na kilku epokach dzia艂ania brytyjskiego parlamentu w czasach nowo偶ytnych. Pierwsza epoka przypada na rz膮dy Tudor贸w – gdy instytucje dopiero zaczynaj膮 stawa膰 si臋 nieod艂膮cznym elementem krajobrazu politycznego Wysp. Jednak a偶 do kresu rz膮d贸w kr贸lowej El偶biety I Izba Gmin pozostanie pos艂usznym wykonawc膮 woli tronu. Dopiero dynastia Stuart贸w i czasy Olivera Cromwella wyznaczaj膮 moment, gdy deputowani poczuli si臋 pewniej i po raz pierwszy doprowadzili do konfrontacji z dworem kr贸lewskim. Trzeci okres w historii parlamentaryzmu opi臋ty jest datami 1688-1769. To czasy “parlamentu oligarchicznego” i pierwszych premier贸w Zjednoczonego Kr贸lestwa. Kolejne okresy wyznaczaj膮 czasy kryzys贸w parlamentarnych, ci膮g艂ych spi臋膰 z koronowanymi g艂owami pa艅stwa, a wreszcie prze艂omowych XIX-wiecznych reform. Ostatni rozdzia艂 po艣wi臋cony jest historii parlamentu w XX wieku.


Zapis roli i najwa偶niejszych wydarze艅 w brytyjskich Izbach uzupe艂niony jest cenn膮 charakterystyk膮 parlamentu w ka偶dej z wymienionych epok. Autorka tworzy w nim zarys ewolucji sk艂adu Izby Gmin, obyczaj贸w parlamentarnych, procesu legislacyjnego, funkcji spikera, pozycji i przywilej贸w Izby Gmin w poszczeg贸lnych okresach, funkcji i znaczenia Izby Lord贸w, relacjonowania prac parlamentu, a wreszcie osi膮gni臋膰 parlamentu w danej epoce. Tego ostatniego zabrak艂o w charakterystyce XX-wiecznego parlamentu brytyjskiego… (rozdzia艂 zreszt膮 nosi tytu艂 “Czy parlament traci swoj膮 pozycj臋?”). Opracowanie zamkni臋te jest bibliografi膮 i indeksem os贸b.


“Blaski i cienie…” to praca zwi臋z艂a, kompiluj膮ca wiedz臋 rozproszon膮 wcze艣niej po rozmaitych 藕r贸d艂ach. Daleka jest od roztrz膮sania dylemat贸w i spor贸w, jakie zapewne tocz膮 si臋 wok贸艂 brytyjskiego parlamentu. Ksi膮偶ka ta z pewno艣ci膮 mo偶e zainteresowa膰 student贸w i specjalist贸w zainteresowanych histori膮 system贸w politycznych, prawa, instytucji.


(mj)