Puls iata Logo
  www.puls-swiata.subnet.pl
[ INDIE ] Jan Kieniewicz „Historia Indii” Zak艂ad Narodowy Im. Ossoli艅skich, Wroc艂aw 1980/1985/2003
Kompendium wiedzy o subkontynencie indyjskim powsta艂e jeszcze w latach 70. lecz do dzi艣 stanowi膮ce najbogatsze 藕r贸d艂o wiedzy o tym regionie. Ta ksi膮偶ka si臋 nie starzeje i cho膰 fragmenty bywaj膮 aktualizowane, ca艂o艣膰 pozostaje pozycj膮 legendarn膮, a dla czytelnik贸w powa偶nie interesuj膮cych si臋 Indiami – lektur膮 obowi膮zkow膮.

Ksi膮偶ka zawiera wszelkie chyba aspekty wiedzy o subkontynencie – od charakterystyki klimatu po wydarzenia polityczne. Autor skrupulatnie rozpoczyna od epoki kamiennej i pierwszych 艣lad贸w ludzkiej obecno艣ci na tym terytorium – od “okolic” 400 do 200 tysi臋cy lat temu. Prezentuje te偶 bogactwo kultur – neolitycznej, chalkolitycznej, harrapa艅skiej, cywilizacji Ari贸w. Opisuje archeologiczne wykopaliska na r贸wni z wedami i podstawami system贸w religijnych, filozoficznych czy spo艂ecznych...


Za charakterystyk臋 kolejnych fragment贸w tej pracy powinny wystarczy膰 w艂a艣ciwie tytu艂y kolejnych rozdzia艂贸w: Cywilizacja Doabu, Magadha, Imperium Mauri贸w, Epoka klasyczna, Su艂atanat Delhijski, Imperium mogolskie, Hegemonia maracka – 偶eby wymieni膰 tylko niekt贸re. Ka偶demu z opisywanych okres贸w historii Indii autor po艣wi臋ci艂 po kilkadziesi膮t stron, co w sumie z艂o偶y艂o si臋 na ponad 800-stronicowe opracowanie. Oczywi艣cie, im bli偶szy nam jest przedstawiany okres, tym bardziej szczeg贸艂owy jest opis.


Kieniewicz ko艅czy prac臋 rozdzia艂em po艣wi臋conym stopniowej drodze ku niepodleg艂o艣ci Indii – uzyskanie jej w 1947 r. jest “le grande finale” ksi膮偶ki. Na tych ostatnich kilkudziesi臋ciu stronach ksi膮偶ki znajdziemy informacje o powstaj膮cych po I wojnie 艣wiatowej ruchach obywatelskiego niepos艂usze艅stwa, systemie diarchii i polityce po odej艣ciu od diarchii (nast膮pi艂o ono w 1937 r.). Co istotne, w tej cz臋艣ci opracowania autor przedstawia wiele istotnych i ciekawych szczeg贸艂贸w, przebieg wydarze艅, kt贸re decydowa艂y o ostatecznym wyniku rozgrywki z Londynem. By艂 to r贸wnie偶 czas, w kt贸rym r贸偶nice polityczne i kulturowe nabiera艂y znaczenia dla samych rdzennych mieszka艅c贸w Indii – Liga Muzu艂ma艅ska i Indyjski Kongres Narodowy w owym czasie zacz臋艂y toczy膰 coraz bardziej zaostrzaj膮c膮 si臋 walk臋 polityczn膮, co by艂o zwi膮zane cho膰by z faktem, 偶e do tego momentu Liga odgrywa艂a marginaln膮 rol臋 – Kongres pretendowa艂 do reprezentowania r贸wnie偶 interes贸w indyjskich muzu艂man贸w. Pozycj臋 t臋 mia艂 dopiero zmieni膰 Mohammad Ali Jinnah, niekwestionowany lider Ligi od po艂owy lat 30. Na tle dosy膰 obszernego zarysu dziej贸w w latach 20. i 30. trzeba jednak przyzna膰, 偶e lata II wojny 艣wiatowej i kr贸tki wycinek – do 1947 r. – po niej zosta艂y potraktowane zgo艂a skr贸towo. Jednak w tym zakresie mo偶na znale藕膰 wiele innych 藕r贸de艂.


Ksi膮偶k臋 uzupe艂nia oczywi艣cie bibliografia, s艂ownik terminologiczny, indeksy – nazwisk oraz nazw geograficznych i etnicznych.


Si艂膮 ksi膮偶ki Kieniewicza jest paradoksalnie wyczerpuj膮ce podej艣cie do tematu, jak i “skompresowanie” informacji do jednego – opas艂ego, co prawda – tomu. Mo偶na jednak by膰 pewnym, 偶e 偶adna z istotnych informacji autorowi nie umkn臋艂a. Co wi臋cej, r贸wnie偶 kwestie maj膮ce znaczenie dla dzisiejszych wydarze艅, powracaj膮ce w charakterze stereotypowych przekona艅, zosta艂y potraktowane z uwag膮 i pieczo艂owito艣ci膮. Ponadto atutem “Historii Indii” jest barwny, wartki j臋zyk, jakim zosta艂a napisana ta ksi膮偶ka. Nie trac膮c naukowego charakteru, praca Kieniewicza jest interesuj膮c膮 i bynajmniej nie m臋cz膮c膮 lektur膮. Raz jeszcze – poleci膰 j膮 nale偶y wszystkim, kt贸rzy powa偶nie interesuj膮 si臋 Indiami.


(mj)