Książkę otwiera zbiĂłr ogĂłlnych informacji o Belgii – przede wszystkim dotyczących geografii, społeczeństwa, gospodarki i symboliki narodowej. Następnie autor przedstawia zarys historii BelgĂłw – począwszy od plemion BelgĂłw w staroĹźytności, przez historię wczesnośredniowiecznych najazdĂłw germańskich, państwo KarolingĂłw, podział NiderlandĂłw, rządy książąt burgundzkich, panowanie Hiszpanii, austriackich HabsburgĂłw, rewolucję brabancką, przyłączenie do Francji – aĹź po powstanie KrĂłlestwa NiderlandĂłw, a wreszcie powstanie niepodległej Belgii (1830) i uchwalenie konstytucji nowego państwa.

W kolejnych akapitach książki autor koncentruje się juĹź na dziejach nowoĹźytnego państwa belgijskiego – jego problemach wewnętrznych (językowych, edukacyjnych, wyznaniowych), reformach socjalnych czy postaciach tworzących historię kraju. W krĂłtkich streszczeniach poznajemy sytuację Belgii w okresie wojen światowych i międzywojnia (m.in. decyzję o porzuceniu neutralności w 1919 r.). Istotny fragment „historycznego” rozdziału opracowania poświęcony został współczesności Belgii – od abdykacji Leopolda III w 1951 r., przez utratę kolonii, narastanie antagonizmĂłw językowych u progu lat 60. – co zaowocowało podziałem kraju na strefy językowe i regionalizacją, a w końcu przyjęciem ustroju federalnego (1993). RĂłwnieĹź tę część pracy uzupełniają biogramy najwaĹźniejszych politykĂłw belgijskich ostatniego półwiecza – takich jak Willy Claes, Jean-Luc Dehaene, Guy Verhofstadt.

Swoistym rozwinięciem informacji odnoszących się do historii jest kolejny rozdział – dotyczący ustroju politycznego i bezpieczeństwa państwa. Znajdziemy w nim informacje o konstytucji z 1831 r., charakterystykę władz ustawodawczych, wykonawczych, regionĂłw, wspĂłlnot, sądĂłw. Z kolei przemiany ustrojowe, do jakich doszło w ostatnich latach zostały sprowadzone do najwaĹźniejszych elementĂłw – pojawienia się hasła federalizacji, stopniowego wzrostu jego popularności, aĹź po uchwalenie nowelizacji konstytucji w 1970 r. (inne poprawki w konstytucji wprowadzono w latach 1980 i 1988 r.). Lata 70. i 80. były rĂłwnieĹź okresem zmian w strukturze partii politycznych, istotnych zmian na scenie politycznej i podziałów w ruchu związkowym. W tym rozdziale znajdziemy teĹź krĂłtki opis poszukiwania przez Belgię gwarancji bezpieczeństwa, ktĂłre zaprowadziło kraj do NATO.

Kolejny rozdział książki to opracowanie podstawowych kwestii ze sfery społecznej. Autor przedstawia tu strukturę ludności, zarys polityki społecznej (zwłaszcza w zakresie zatrudnienia), a w końcu – w obszernym, jak na to opracowanie, fragmencie – kwestię imigracji. Napływ imigrantĂłw zaczął się juĹź w latach 30., utrzymał po II wojnie światowej, a wzmĂłgł w latach 70. i 80., co stało się powodem istotnych problemĂłw i wyzwań dla polityki asymilacji. RĂłwnie palącym problemem staje się sfera religijna.

Nie mniej istotną sferą – zaprezentowaną tu proporcjonalnie obszernie – jest kultura i obyczajowość BelgĂłw. „Minikompendium” zawiera informacje o najwaĹźniejszych dziełach architektury, malarstwa, rzeĹşby czy literatury (w podziale na epoki historyczne). Tekst uzupełniają tu liczne ilustracje oraz biogramy najwaĹźniejszych postaci takich jak Victor Horta, Maurice Maeterlinck, Ernest-Gaston Solvay, Georges Simenon, Herge Remi i inni. Do tego naleĹźy dodać charakterystykę lokalnego folkloru oraz kuchni.

W szóstym rozdziale autor koncentruje się na problemach młodzieży, a także systemie oświatowym i środowiskach naukowych. Znajdziemy tu m.in. omówienie tej problematyki w kontekście konfliktów językowych w Belgii.

Tradycyjnie w przypadku serii „Poznajemy Unię Europejską” odrębny rozdział zawiera opis integracji państwa ze strukturami europejskimi. Belgia zaliczana jest dziś do grupy zwanej w publicystyce „twardym rdzeniem” UE, co wynika rĂłwnieĹź z faktu, Ĺźe historia WspĂłlnot Europejskich była niemalĹźe od zarania pisana takĹźe przez politykĂłw z tego kraju, zaś zbliĹźenie do siebie krajĂłw Beneluksu stało się wzorcem dla architektĂłw Unii. JĂłzef Łaptos zwięźle opisał na kartach tego opracowania poszczegĂłlne wydarzenia, ktĂłre coraz mocniej wiązały ze sobą państwa europejskie – ze szczegĂłlnym uwzględnieniem Belgii. Swoistym uzupełnieniem moĹźe być jeden z kończących książkę rozdziałów – poświęcony stanowisku Belgii wobec rozszerzenia UE o państwa Europy Środkowo-Wschodniej (tu znaleźć moĹźna zarĂłwno informacje o „filozofii” belgijskich elit politycznych w kwestii tego procesu, jak i konkretnych działaniach, podejmowanych np. podczas sprawowania prezydencji UE).

Opracowanie byłoby niepełne bez naszkicowania sytuacji gospodarczej. Ekonomiczny profil kraju zawiera opis gospodarczej specyfiki państwa (elastycznej polityki rządów w tym zakresie, różnic regionalnych, decydujących dziś o sytuacji regionów Flandria i Walonia). Osobnych fragmentów doczekały się sektory energetyki, usług i rolnictwa. Ciekawostką może być też fragment odnoszący się do zagranicznego kapitału w belgijskiej gospodarce.

Pracę zamyka kilkustronicowy opis kontaktĂłw między Belgią a Polską na przestrzeni dziejĂłw. Kontakty te rozpoczęły się w średniowieczu, a zintensyfikowały w okresie rozbiorĂłw. Z książki wynika, Ĺźe dzisiejsze relacje między naszymi państwami ograniczają się jednak niemalĹźe wyłącznie do relacji kulturalnych i naukowych…

Suplementami do pracowania są spisy skrĂłtĂłw i najistotniejszych pozycji, jakie autor poleca czytelnikom chcącym poszerzyć swą wiedzę o Belgii. Znajdziemy tu takĹźe informator adresowy (rĂłwnieĹź adresy internetowe), a takĹźe – projekt lekcji poświęconej Belgii wraz ze stosownymi zadaniami.

(mj)