www.puls-swiata.subnet.pl
|
[ BO艢NIA I HERCEGOWINA ] Emir Suljagi膰 „Poczt贸wki z grobu”, Wydawnictwo Czarne, Wo艂owiec 2007
Wspomnienia bo艣niackiego dziennikarza z ponad trzech lat obl臋偶enia Srebrenicy oraz jego tragicznego, ludob贸jczego fina艂u.
Emir Suljagi膰 do Srebrenicy trafi艂 jako m艂ody ch艂opak, w艂a艣ciwie jeszcze nastolatek. Uciek艂 tu wraz ze swoj膮 rodzin膮 z jednej z wsi w tej cz臋艣ci Bo艣ni. Sp臋dzi艂 – najpierw z bliskimi, a potem sam – ponad trzy lata, od wiosny 1992 roku po wej艣cie wojsk serbskich do miasta latem 1995 roku. W „Poczt贸wkach z grobu” zebra艂 swoje wspomnienia, po cz臋艣ci „by da膰 艣wiadectwo”, po cz臋艣ci – by rozprawi膰 si臋 z w艂asnymi upiorami.
Jego relacja balansuje mi臋dzy gorzk膮 refleksj膮, a zapisem trudnej egzystencji w obl臋偶onej enklawie (bo te偶 Srebrenica, mimo statusu „strefy bezpiecze艅stwa ONZ”, de facto by艂a obl臋偶ona w spos贸b tylko niewiele mniej uci膮偶liwy ni偶 Sarajewo). Na kolejnych stronach znajdziemy opisy walki o 偶ywno艣膰, o ubrania i pr膮d, o dost臋p do pomocy humanitarnej, o po艂膮czenia radiowe z krewnymi przebywaj膮cymi w innych „strefach bezpiecze艅stwa”. Wszystko to pod spadaj膮cymi znienacka pociskami mo藕dzierzowymi, a w niekt贸rych miejscach miasta – pod ogniem z serbskich pozycji. W tej trudnej, a zarazem bardzo monotonnej, egzystencji ludzie walczyli o resztki normalnego 偶ycia.
Wiele miejsca Suljagi膰 po艣wi臋ci艂 ludziom, kt贸rych wtedy spotka艂. Nieliczni z nich prze偶yli obl臋偶enie i masakr臋, kt贸ra je zako艅czy艂a. Ich historie s膮 esencj膮 ksi膮偶ki. Sam autor uratowa艂 si臋 dzi臋ki temu, 偶e jako t艂umacz B艂臋kitnych He艂m贸w znalaz艂 si臋 na li艣cie personelu ONZ.
„Poczt贸wki z grobu” s膮 lu藕n膮 gar艣ci膮 wspomnie艅 – nie tworz膮 ani kroniki wydarze艅 w Srebrenicy, ani jakiej艣 szczeg贸lnej konstrukcji narratorskiej. Jednak ta relacja (pierwsza spo艣r贸d co najmniej kilku ksi膮偶ek napisanych przez tych, co „prze偶yli Srebrenic臋”) ma olbrzymie znaczenie – pokazuje wojn臋 w Bo艣ni od jej codziennej, nieludzko monotonnej i „zwyczajnej” strony.
W艣r贸d wielu anegdot i fakt贸w opisanych przez Suljagicia w „Poczt贸wkach” znajdziemy te偶 艣lady frapuj膮cych wydarze艅 rozgrywaj膮cych si臋 w trakcie obl臋偶enia. Autor potwierdza, 偶e w艂adze miasta b艂yskawicznie znalaz艂y spos贸b na zagarni臋cie pomocy humanitarnej, 偶e w mie艣cie odbywa艂y si臋 szwindle, 偶e demilitaryzacja „strefy bezpiecze艅stwa” by艂a iluzoryczna, a wreszcie – 偶e holenderskie B艂臋kitne He艂my by艂y mocno „zaprzyja藕nione” z Serbami, a w krytycznych chwilach, gdy Serbowie wywozili m臋偶czyzn ze Srebrenicy, by ich rozstrzela膰, wiadomo ju偶 by艂o, co si臋 dzieje. I nikt nie kiwn膮艂 palcem. Zarazem nie wspomina jednak o rzekomym udziale Holendr贸w w masakrze (bo i takie opowie艣ci kr膮偶膮) i innych incydentach z ich udzia艂em.
„Poczt贸wki z grobu” to pierwsza ksi膮偶ka po艣wi臋cona tym wydarzeniom wydana w Polsce. To nieodzowna lektura dla tych, kt贸rzy interesuj膮 si臋 Ba艂kanami oraz histori膮 najnowsz膮. Ksi膮偶k臋 Suljagicia warto jednak poleci膰 wszystkim, by艣my pami臋tali, 偶e tamte wydarzenia rozegra艂y si臋 w艂a艣ciwie na naszych oczach.
(mj)
Jego relacja balansuje mi臋dzy gorzk膮 refleksj膮, a zapisem trudnej egzystencji w obl臋偶onej enklawie (bo te偶 Srebrenica, mimo statusu „strefy bezpiecze艅stwa ONZ”, de facto by艂a obl臋偶ona w spos贸b tylko niewiele mniej uci膮偶liwy ni偶 Sarajewo). Na kolejnych stronach znajdziemy opisy walki o 偶ywno艣膰, o ubrania i pr膮d, o dost臋p do pomocy humanitarnej, o po艂膮czenia radiowe z krewnymi przebywaj膮cymi w innych „strefach bezpiecze艅stwa”. Wszystko to pod spadaj膮cymi znienacka pociskami mo藕dzierzowymi, a w niekt贸rych miejscach miasta – pod ogniem z serbskich pozycji. W tej trudnej, a zarazem bardzo monotonnej, egzystencji ludzie walczyli o resztki normalnego 偶ycia.
Wiele miejsca Suljagi膰 po艣wi臋ci艂 ludziom, kt贸rych wtedy spotka艂. Nieliczni z nich prze偶yli obl臋偶enie i masakr臋, kt贸ra je zako艅czy艂a. Ich historie s膮 esencj膮 ksi膮偶ki. Sam autor uratowa艂 si臋 dzi臋ki temu, 偶e jako t艂umacz B艂臋kitnych He艂m贸w znalaz艂 si臋 na li艣cie personelu ONZ.
„Poczt贸wki z grobu” s膮 lu藕n膮 gar艣ci膮 wspomnie艅 – nie tworz膮 ani kroniki wydarze艅 w Srebrenicy, ani jakiej艣 szczeg贸lnej konstrukcji narratorskiej. Jednak ta relacja (pierwsza spo艣r贸d co najmniej kilku ksi膮偶ek napisanych przez tych, co „prze偶yli Srebrenic臋”) ma olbrzymie znaczenie – pokazuje wojn臋 w Bo艣ni od jej codziennej, nieludzko monotonnej i „zwyczajnej” strony.
W艣r贸d wielu anegdot i fakt贸w opisanych przez Suljagicia w „Poczt贸wkach” znajdziemy te偶 艣lady frapuj膮cych wydarze艅 rozgrywaj膮cych si臋 w trakcie obl臋偶enia. Autor potwierdza, 偶e w艂adze miasta b艂yskawicznie znalaz艂y spos贸b na zagarni臋cie pomocy humanitarnej, 偶e w mie艣cie odbywa艂y si臋 szwindle, 偶e demilitaryzacja „strefy bezpiecze艅stwa” by艂a iluzoryczna, a wreszcie – 偶e holenderskie B艂臋kitne He艂my by艂y mocno „zaprzyja藕nione” z Serbami, a w krytycznych chwilach, gdy Serbowie wywozili m臋偶czyzn ze Srebrenicy, by ich rozstrzela膰, wiadomo ju偶 by艂o, co si臋 dzieje. I nikt nie kiwn膮艂 palcem. Zarazem nie wspomina jednak o rzekomym udziale Holendr贸w w masakrze (bo i takie opowie艣ci kr膮偶膮) i innych incydentach z ich udzia艂em.
„Poczt贸wki z grobu” to pierwsza ksi膮偶ka po艣wi臋cona tym wydarzeniom wydana w Polsce. To nieodzowna lektura dla tych, kt贸rzy interesuj膮 si臋 Ba艂kanami oraz histori膮 najnowsz膮. Ksi膮偶k臋 Suljagicia warto jednak poleci膰 wszystkim, by艣my pami臋tali, 偶e tamte wydarzenia rozegra艂y si臋 w艂a艣ciwie na naszych oczach.
(mj)