www.puls-swiata.subnet.pl
|
Prawiczek i dyktator
Dominikana w czasach dyktatury Leonidasa Trujillo zainspirowaÅ‚a lata temu Mario Vargasa LlosÄ™ do napisania „ÅšwiÄ™ta kozÅ‚a”. ByÅ‚a to opowieść o jednym z najbardziej groteskowych dyktatorów Å›wiata. Tym razem – dziÄ™ki „Krótkiemu i niezwykÅ‚emu żywotowi Oskara Wao” – mamy okazjÄ™ zajrzeć do domów ludzi, którymi rzÄ…dziÅ‚ Trujillo. A zwÅ‚aszcza do ich sypialni...
Powieść Junota Diaza to za oceanem jeden z najwiÄ™kszych przebojów literackich ostatnich lat. Autor w 2008 r. dostaÅ‚ za niÄ… Pulitzera, a wczeÅ›niej National Book Critics Circle Award.
FabuÅ‚a jest z pozoru prosta: tytuÅ‚owy bohater, nastolatek z Dominikany, pozbawiony urody czy choćby bogactwa wiedzie proste i niezbyt ciekawe życie. Jego Å›wiat tworzÄ… przede wszystkim „Gwiezdne wojny” i gry komputerowe – ale też otaczajÄ…ce go kobiety, w których Oscar zakochuje siÄ™ nieustannie, bez chwili przerwy, bez wytchnienia – i bez powodzenia. Każde niepowodzenie w miÅ‚oÅ›ci jeszcze bardziej wtrÄ…ca go we wÅ‚asny Å›wiat i jest przyczynÄ… kolejnych prób samobójczych. Miota siÄ™ Oskar, miota siÄ™ jego rodzina, a cykl niefortunnie lokowanych uczuć powtarza siÄ™ nieubÅ‚aganie.
Poza Oskarem mamy tu zresztÄ… i kilka innych historii, jak choćby historiÄ™ Beli – w swoim zapamiÄ™taniu w miÅ‚oÅ›ci równie zagubionej jak Oskar, co przyniesie jej jeszcze wiele cierpieÅ„...
W tle zaÅ› mamy DominikanÄ™ czasów dyktatury Trujillo – rozchwiany szaleÅ„stwami przywódcy kraj, gdzie bycie studentem oznacza jednoczeÅ›nie bycie buntownikiem, gdzie wÅ‚adzÄ™ – i kobiety – majÄ… szemranej proweniencji bliscy dyktatorowi Gangsterzy, gdzie ludzie od setek lat żyjÄ… w Å›wiecie klÄ…tw fuku, magii i nieczystych zagrywek przeznaczenia.
Junot Diaz spisaÅ‚ jednak tÄ™ historiÄ™ w niezwykÅ‚y sposób. NasyciÅ‚ jÄ… olbrzymiÄ… dozÄ… ironii, wisielczego humoru i literackich eksperymentów. PamiÄ™tajÄ…c o tym, że pisze gÅ‚ównie dla czytelników z USA (Diaz m.in. wykÅ‚ada kreatywne pisanie na uczelni MIT w Bostonie), przeplótÅ‚ tekst przypisanymi – ale napisanymi tak, jakby same w sobie miaÅ‚y być drobnymi opowiastkami na przeróżne tematy. DorzuciÅ‚ też indeksy z tÅ‚umaczeniem – albo wytÅ‚umaczeniem – niektórych zwrotów użytych w tekÅ›cie.
Takiej książki od dawna nie czytaliście. A warto!
(mj)