www.puls-swiata.subnet.pl
|
Rzemiosło zabijania
Gdy latem 1999 roku w Kosowie ginie autriacki korespondent wojenny, jego przyjaciel – niezbyt udany pisarz Paul – postanawia upamiÄ™tnić dziennikarza na kartach swojej nowej powieÅ›ci. W ten sposób zaczyna siÄ™ „RzemiosÅ‚o zabijania” po trochu moralitet, a trochÄ™ powieść sensacyjna pióra Norberta Grsteina.
48-letni autor należy do czoÅ‚ówki austriackich pisarzy. Pochodzi z Tyrolu, ale wiele lat spÄ™dziÅ‚ za granicami ojczyzny, m.in. w Wielkiej Brytanii, Szwajcarii i Chorwacji. NapisaÅ‚ sześć powieÅ›ci i trzy tomy opowiadaÅ„. ZostaÅ‚ doceniony przez rodzimych czytelników – przyznano mu m.in. nagrody im. Alfreda DÅ‘blina i Uwe Johnsona oraz NagrodÄ™ Landu Karyntia.
„RzemiosÅ‚o...” to udane połączenie opowieÅ›ci o korespondentach wojennych, bohaterach ich tekstów i wojnach na terenie byÅ‚ej JugosÅ‚awii. IrytujÄ…cy Paul i zdystansowany narrator podążajÄ… Å›ladami zamordowanego Christiana Allmayera przez dawnÄ… JugosÅ‚awiÄ™, poznajÄ…c zarazem okrutnÄ… historiÄ™ baÅ‚kaÅ„skiego konfliktu, jak i samych siebie. JeÅ›li nawet na poczÄ…tku może siÄ™ wydawać, że bÄ™dzie to historia jakiegoÅ› spisku, jaki tropiÅ‚ zamordowany dziennikarz – wrażenie to bÄ™dzie błędne. „RzemiosÅ‚o...” opowiada raczej o przeciÄ™tnych ludziach, czÄ™sto maÅ‚ostkowych i ograniczonych, którzy trafiajÄ… w Å›rodek wojennego magla i starajÄ… siÄ™ tam przetrwać. Jak siÄ™ wydaje, bardziej chodzi nawet o tych, którzy do byÅ‚ej JugosÅ‚awii przyjeżdżajÄ… po to, by pomagać, majÄ…c jedynie usta peÅ‚ne frazesów o pomocy i nadziei...
Książka Grsteina nie roÅ›ci sobie ambicji do miana wojennego eposu – wrÄ™cz przeciwnie, jakby autorowi bardziej zależaÅ‚o na pokazaniu intymnych, ulotnych wrażeÅ„ pojedynczego czÅ‚owieka, który osobiÅ›cie bierze udziaÅ‚ w dramacie, a jednak ma wrażenie pewnej abstrakcyjnoÅ›ci, nierealnoÅ›ci wydarzeÅ„. Paradoksalnie jednak, wydanie tej powieÅ›ci miaÅ‚o zupelnie realny efekt – jak twierdzÄ… niemieccy krytycy, za sprawÄ… „RzemiosÅ‚a Å›mierci” w niemieckojÄ™zycznej literaturze po raz pierwszy pojawiÅ‚y siÄ™, poważnie potraktowane, wojny na BaÅ‚kanach („RzemiosÅ‚o...” w Austrii opublikowano już w 2003 roku).
Teraz powieść trafia do polskich ksiÄ™garni – i warto po niÄ… siÄ™gnąć.
(mj)