www.puls-swiata.subnet.pl
|
Zbrodnia Churchilla?
Kolejny g艂os w trwaj膮cej od sze艣膰dziesi臋ciu lat dyskusji o tajemniczej 艣mierci genera艂a W艂adys艂awa Sikorskiego – wydana w 1968 roku ksi膮偶ka, b臋d膮ca zapisem 艣ledztwa, jakie w tej sprawie przeprowadzi艂 argenty艅ski pisarz Carlos Thompson.
Gdy samolot przewo偶膮cy genera艂a Sikorskiego run膮艂 zaraz po starcie z Gibraltaru do morza, wiadomo艣膰 o katastrofie ledwo zaznaczy艂a si臋 w 艣wiadomo艣ci mieszka艅c贸w Zachodu. Dla Brytyjczyk贸w czy Francuz贸w by艂 to niewiele znacz膮cy epizod II wojny 艣wiatowej. Wydawa艂oby si臋 to naturalne, bo te偶 i nieliczni Polacy maj膮 dzi艣 wiedz臋 o bohaterach z innych kraj贸w okupowanej Europy. Jednak w 1968 roku kontrowersyjny dramaturg Rolf Hochhuth zacz膮艂 przygotowywa膰 kolejn膮 swoj膮 sztuk臋 pt. „呕o艂nierze”. R贸wnocze艣nie zaczynaj膮cy – r贸wnie kontrowersyjn膮 – karier臋 historyk brytyjski David Irving napisa艂 ksi膮偶k臋 pt. „Wypadek”. W obu przypadkach wiedz臋, a mo偶e i inicjatyw臋 usuni臋cia gen. Sikorskiego przypisano Winstonowi Churchillowi. Powodem m贸g艂 by膰 bardziej konfrontacyjny kurs wobec Moskwy, jaki planowa艂 przyj膮膰 Sikorski. Wobec tego Londyn postanowi艂 ratowa膰 jedno艣膰 sojuszu antyhitlerowskiego, eliminuj膮c polskiego premiera.
Sztuka Huchhutha i ksi膮偶ka Irvinga wywo艂a艂y skandal. W obron臋 Churchilla zaanga偶owali si臋 rz膮dz膮cy w贸wczas torysi, historycy uniwersyteccy, prasa. Jak si臋 wydaje, r贸wnie偶 Thompson podchodzi艂 do 艣ledztwa z za艂o偶eniem, 偶e Londyn ma w tej sprawie czyste sumienie. Wbrew koronnemu argumentowi autora – 偶e Churchill nie m贸g艂by przy艂o偶y膰 r臋ki do takiej zbrodni, bo nie pozwala艂 mu na to wewn臋trzny system warto艣ci – wiadomo, 偶e brytyjski premier w polityce nie kierowa艂 si臋 akurat warto艣ciami demokratycznymi czy zasadami r贸wnorz臋dno艣ci partner贸w. Bole艣nie przekona艂 si臋 o tym przyw贸dca jugos艂owia艅skich komunist贸w Josip Broz Tito, kt贸ry – wed艂ug niekt贸rych wersji – podczas II wojny 艣wiatowej niemal nie zosta艂 usuni臋ty wsp贸lnymi si艂ami Moskwy i Londynu. Bole艣nie przekona艂 si臋 te偶 o tym ira艅ski premier Mohammad Mossadegh, kt贸ry w 1953 r. zosta艂 obalony w zamachu stanu inspirowanym przez Churchilla, a wykonanym przez CIA...
„Zbrodnia Churchilla?” to kilkadziesi膮t rozdzia艂贸w-rozm贸w o wydarzeniach z 1943 roku. Thompson bada zar贸wno okoliczno艣ci samej katastrofy, jak i dziesi膮tki pobocznych w膮tk贸w czy wreszcie zbiera opinie o pracach Hochhutha i Irvinga. Cho膰 z dochodzenia argenty艅skiego pisarza nie wy艂ania si臋 偶adna ostateczna konkluzja, to niew膮tpliwie wra偶enie „czystych r膮k” Londynu w tej sprawie pozostaje. Z kolei wydawca nieco dystansuje si臋 od tej pracy, pisz膮c „(...) publikujemy Zbrodni臋 Churchilla? jako 艣wiadectwo i 藕r贸d艂o historyczne, kt贸re mo偶e przybli偶y膰 nas do wyja艣nienia wydarze艅 w Gibraltarze”. W do艂膮czonym do ksi膮偶ki artykule prof. Pawe艂 Wieczorkiewicz z kolei mia偶d偶y dzie艂o Thompsona jako probrytyjsk膮 agitk臋. Niew膮tpliwie wi臋c – cho膰 to pasjonuj膮ca lektura – nale偶y konfrontowa膰 j膮 z innymi publikacjami na ten temat.
Ksi膮偶ka ukazuje si臋 nak艂adem wydawnictwa Pr贸szy艅ski i S-ka.
(mj)
Sztuka Huchhutha i ksi膮偶ka Irvinga wywo艂a艂y skandal. W obron臋 Churchilla zaanga偶owali si臋 rz膮dz膮cy w贸wczas torysi, historycy uniwersyteccy, prasa. Jak si臋 wydaje, r贸wnie偶 Thompson podchodzi艂 do 艣ledztwa z za艂o偶eniem, 偶e Londyn ma w tej sprawie czyste sumienie. Wbrew koronnemu argumentowi autora – 偶e Churchill nie m贸g艂by przy艂o偶y膰 r臋ki do takiej zbrodni, bo nie pozwala艂 mu na to wewn臋trzny system warto艣ci – wiadomo, 偶e brytyjski premier w polityce nie kierowa艂 si臋 akurat warto艣ciami demokratycznymi czy zasadami r贸wnorz臋dno艣ci partner贸w. Bole艣nie przekona艂 si臋 o tym przyw贸dca jugos艂owia艅skich komunist贸w Josip Broz Tito, kt贸ry – wed艂ug niekt贸rych wersji – podczas II wojny 艣wiatowej niemal nie zosta艂 usuni臋ty wsp贸lnymi si艂ami Moskwy i Londynu. Bole艣nie przekona艂 si臋 te偶 o tym ira艅ski premier Mohammad Mossadegh, kt贸ry w 1953 r. zosta艂 obalony w zamachu stanu inspirowanym przez Churchilla, a wykonanym przez CIA...
„Zbrodnia Churchilla?” to kilkadziesi膮t rozdzia艂贸w-rozm贸w o wydarzeniach z 1943 roku. Thompson bada zar贸wno okoliczno艣ci samej katastrofy, jak i dziesi膮tki pobocznych w膮tk贸w czy wreszcie zbiera opinie o pracach Hochhutha i Irvinga. Cho膰 z dochodzenia argenty艅skiego pisarza nie wy艂ania si臋 偶adna ostateczna konkluzja, to niew膮tpliwie wra偶enie „czystych r膮k” Londynu w tej sprawie pozostaje. Z kolei wydawca nieco dystansuje si臋 od tej pracy, pisz膮c „(...) publikujemy Zbrodni臋 Churchilla? jako 艣wiadectwo i 藕r贸d艂o historyczne, kt贸re mo偶e przybli偶y膰 nas do wyja艣nienia wydarze艅 w Gibraltarze”. W do艂膮czonym do ksi膮偶ki artykule prof. Pawe艂 Wieczorkiewicz z kolei mia偶d偶y dzie艂o Thompsona jako probrytyjsk膮 agitk臋. Niew膮tpliwie wi臋c – cho膰 to pasjonuj膮ca lektura – nale偶y konfrontowa膰 j膮 z innymi publikacjami na ten temat.
Ksi膮偶ka ukazuje si臋 nak艂adem wydawnictwa Pr贸szy艅ski i S-ka.
(mj)